Kameraman: Mert BAHADIR /TRABZON
Çay fiyatlarına üç ay içinde dördüncü zam geldi. Çaya 8 Haziran’da yüzde 43-45 aralığında, 14 Temmuz’da yüzde 9,8 oranında ve 15 Ağustos’ta yüzde 5 oranında zam yapan Çaykur, 12 Eylül itibariyle yüzde 15 oranında bir zam daha yaptı. Seçimlerden önce 10 ay boyunca çaya zam yapmayan Çaykur, seçimlerden sonra üç ayda toplam yüzde 90’ı aşan oranda zam yapmış oldu. Çayın üretildiği Karadeniz’de vatandaşlar, üst üste gelen zamlara tepkili.
“ARTIK TERMOSLA GEZECEĞİZ”
Trabzon’da SÖZCÜ mikrofonuna konuşan vatandaşlar, ekmeğe, simide ve çaya üst üste gelen zamların özellikle dar gelirli aileleri zor durumda bıraktığına dikkat çekiyor. Artık çay ocaklarında çay içmeme kararı aldığını söyleyen bir vatandaş, “Biz çareyi bulduk, evde çay yapacağız, termosa koyacağız, termosla gezeceğiz, nerede oturduysak orada içeceğiz” diyor.
ÇAYDA ALMAN USULÜ DÖNEMİ BAŞLADI
Çay ısmarlama kültürü de çay zamlarından olumsuz etkilendi. Eskiden masada içilen çayları bir kişi ısmarlayabilirken artık hesaplar ortak ödeniyor.
Fatih Parkı’nda bir vatandaş, “Eskiden Alman usulü denirdi, anlamıyorduk. Şimdi tam da o noktaya geldik. Artık herkes kendi içtiği çayı ödüyor yani Alman usulü. Biz arkadaşlarımızla semaver söylüyoruz, ortaklaşa ödüyoruz” dedi. Trabzon’un Erdoğdu mahallesindeki bir çay ocağının sahibi ise dükkanının camına “Kimse yanındakine güvenip çay içmesin! Herkes içtiği çayın parasını versin” diye yazdı.
“ÇAY ZAMLARINI YANSITMAKTAN ÇEKİNİYORUZ”
Bir çay ocağı işletmecisi ise çaya gelen zamları yansıtmaktan çekindiklerini dile getirerek, “Çaya gelen zamları bir anda yansıtma şansımız yok. Vatandaşın durumu da kötü, bizim de durumumuz kötü. Ağlanacak halimize gülüyoruz. 2 ay önce zaten zam yaptık, bir bardak çayı 7,5 liraya satıyoruz. Şimdi bir anda 10 lira yapma şansımız var mı? 11 bin 500 lira alan bir vatandaşın her gün 100 lira çay parası verecek hali yok. Bir ayda 3 bin lira yapıyor. Bu adam ne yiyecek, ne içecek? Bunun altından bu nasıl kalkacak bu halk. Durumu olmayan insanlar çay içmeyecek mi?” diyerek dert yandı.
“YANIMIZA BİRİSİ GELMESİN DİYE SAĞA SOLA SAKLANIYORUZ”
Çay ısmarlamanın külfetine katlanmamak için sağa sola saklanmak zorunda kaldığını söyleyen bir vatandaş ise “Zamsız gün yok ki. Trabzon’da yaşayan bir adam 7 bin 500 lira maaş alacak. 10 bin liradan aşağıya kira yok. Nasıl geçinecek? Bunun bana birisi matematiğini anlatsın. Siyasi olarak bakmamak lazım, insanlar isyan noktasına gelmiş. Pazarın sonunu bekliyoruz ki ‘Üç kuruşa ucuz bir şey alabilir miyiz’ diye. Gerçekler var. Markete gitme şansımız yok. Uçuyoruz, nasıl uçuyoruz? Ucuz yer neresiyse orayı kolluyoruz, bir de köşe, bucak, sağa, sola saklanıyoruz ki yanımıza birisi gelmesin. Çünkü bir çay 7,5 lira, 10 lira. İki arkadaşın gelse iki çay söylesen 50 lira. Vermek mümkün değil. Zor durum gerçekten zor” dedi.
